در سال‌های اخیر، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی مردم ایران، گرانی‌های پی‌در‌پی و تورم افسارگسیخته بوده است؛ موضوعی که هر روز بیش از پیش بر زندگی خانوارها سایه می‌افکند و توان آنها را در تأمین نیازهای اولیه کاهش می‌دهد. آمارهای رسمی و میدانی نشان می‌دهد که در یک سال گذشته، قیمت نان به عنوان یکی از اصلی‌ترین کالاهای سبد غذایی خانوارها بیش از ۸۰ درصد افزایش یافته است. این افزایش قیمت که بسیار بیشتر از میانگین تورم کلی کشور (حدود ۴۱ درصد در تیرماه ۱۴۰۴) است، نمونه‌ای بارز از عمق بحران معیشتی است که جامعه با آن دست به گریبان است.
نان، سهمی نزدیک به ۳۰ درصد در سبد غذایی سه دهک پایین درآمدی دارد؛ در حالی که سهم گوشت در همین گروه تنها حدود ۱۶ درصد است. این داده‌ها نشان می‌دهد که برای اقشار کم‌درآمد، گرانی نان به معنای کاهش شدید کیفیت و کمیت تغذیه است. به بیان دیگر، افزایش قیمت نان نه تنها به معنای افزایش هزینه‌ها، بلکه به معنای کاهش امنیت غذایی برای بخش وسیعی از جامعه است.
علل این گرانی‌ها متنوع و پیچیده‌اند؛ از تورم عمومی و افزایش هزینه‌های تولید گرفته تا حذف ارز ترجیحی که باعث شد قیمت گندم و نهاده‌های کشاورزی به شدت افزایش یابد. همچنین، هزینه‌های انرژی، دستمزد و مشکلات زنجیره تأمین، همه در افزایش بهای نان نقش داشته‌اند. این عوامل در کنار رکود اقتصادی و کاهش درآمد خانوارها، شرایط را برای بسیاری از مردم دشوارتر کرده است.
دولت تلاش کرده با اقداماتی مانند پرداخت یارانه به نانوایی‌ها و راه‌اندازی کارت هوشمند نان، به کنترل قیمت‌ها کمک کند، اما این اقدامات تاکنون نتوانسته‌اند جلوی روند افزایشی قیمت‌ها را بگیرند. ضعف در مدیریت زنجیره تأمین و نبود سیاست‌های حمایتی بلندمدت، موجب شده است که فشار اقتصادی بر مردم به ویژه اقشار آسیب‌پذیر ادامه یابد.
پیامدهای این گرانی‌ها بسیار جدی است؛ فشار مالی بر خانواده‌های کم‌درآمد می‌تواند باعث کاهش کیفیت تغذیه، افزایش فقر و نابرابری اجتماعی شود. در بلندمدت، این وضعیت ممکن است به بی‌ثباتی اجتماعی و افزایش نارضایتی‌ها بینجامد، موضوعی که برای ثبات کشور بسیار خطرناک است.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، ضرورت دارد که مسئولان با رویکردی جامع و برنامه‌ریزی دقیق، سیاست‌هایی عملی و مؤثر برای حمایت از معیشت مردم تدوین کنند. اصلاح نظام یارانه‌ها، حمایت از تولید داخل، بهبود زنجیره تأمین و ایجاد بسته‌های حمایتی هدفمند برای اقشار کم‌درآمد باید در صدر اولویت‌ها قرار گیرد.
امید است با تلاش و همدلی، بتوان این چالش بزرگ را پشت سر گذاشت و شرایطی فراهم آورد که هر ایرانی با آرامش و امنیت، زندگی خود و خانواده‌اش را بسازد. زیرا در نهایت، ثبات و پیشرفت یک جامعه، مرهون رفاه و آرامش مردم آن است
