در جریان حفاری‌های مربوط به پروژه «قطار مایا» (Maya Train)، مجسمه‌ای آهکی با بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت کشف شد که چهره یک مرد سالخورده را نشان می‌دهد. این مجسمه زمانی در ورودی یک سازه آیینی قرار داشته و نقش محافظت از بنا را داشته است. این سازه به سمت غرب قرار داشت و با لایه‌های مختلف ساخت‌وساز نشان می‌دهد که کاربری آن در طول زمان تغییر کرده است.
به گزارش هدف پرس به نقل ازآرت نت؛ این کشف بخشی از هزاران یافته پروژه قطار مایا است، که به دلیل تأثیرات محیط‌زیستی و فرهنگی مورد انتقاد قرار گرفته است.
باستان‌شناسان در شبه‌جزیره یوکاتان مکزیک، در جریان این پروژه که شبکه‌ای ریلی به طول هزار مایل برای اتصال سایت‌های مایایی کشور است، مجسمه‌ای آهکی با چهره مردی سالخورده کشف کردند. چهره سنگی دارای بینی صاف، لب‌های مشخص و حفره‌های عمیق چشم است که در فرهنگ پیشاسپانیایی مایا نماد خرد و احترام بوده و همین ویژگی‌ها باعث شده تا این مجسمه به عنوان «پیرمرد» شناخته شود.
بر اساس اعلام موسسه ملی مردم‌شناسی و تاریخ مکزیک (INAH)، این مجسمه در آستانه یک بنای آیینی قرار داشته و جایگذاری آن تصادفی نبوده است. این مجسمه به طور ویژه به عنوان نشانه یا ورودی محوطه طراحی شده بود و کسانی که وارد بنا می‌شدند با احترام با آن برخورد می‌کردند، که نشان می‌دهد این فضا برای فعالیت‌های روزمره خانگی استفاده نمی‌شده است.
ارتفاع مجسمه ۱۸ اینچ (حدود ۴۵ سانتی‌متر) است و قدمت آن به دوره پیشاکلاسیک مایا، بین ۲۵۰۰ پیش از میلاد تا ۲۰۰ میلادی، بازمی‌گردد. این مجسمه در سمت شمال یک سازه بیضی‌شکل قرار داشته که پایه آن از سنگ آهک و دیوارها و سقف آن از مواد فاسد شدنی ساخته شده بوده است. باستان‌شناسان تخمین می‌زنند طول و عرض این سازه حدود ۱۹ در ۱۴ فوت بوده و ورودی آن به سمت غرب و غروب خورشید بوده است. همچنین سنگ‌های بزرگی در اطراف ورودی قرار داشته‌اند که نقش چارچوب یا پایه در را داشته‌اند.
مجسمه اکنون به آزمایشگاه INAH منتقل خواهد شد تا حفاظت و تحلیل بیشتری روی آن انجام شود.
باستان‌شناسان می‌گویند که حفاری این سازه به آن‌ها امکان داده مراحل مختلف ساخت و استفاده از بنا را مشاهده کنند. عملکرد مجتمع در طول زمان تغییر کرده است؛ این تغییر از دوره پیشاکلاسیک آغاز شده و با کشف مواد سفالی موجود در سایت مشخص می‌شود.
بر اساس بررسی‌ها، اولین مرحله ساخت و ساز شامل یک گذرگاه باز به طول حدود ۴۰ فوت بوده که از شمال به جنوب امتداد داشته و شامل یک آتشدان بوده است. این نتیجه با کشف ذغال موجود در سایت تأیید شده است.
این منطقه آیینی در سمت راست خط ریلی قرار دارد و باستان‌شناسان در اطراف سایت ۱۵ سازه دیگر شناسایی کرده‌اند.
پروژه قطار مایا از آغاز ساخت در سال ۲۰۲۰ تاکنون هزاران کشف باستان‌شناسی در جنوب شرقی مکزیک به دست آورده است. این یافته‌ها شامل سازه‌های گمشده، جاده‌های باستانی و آثار متعدد دیگر هستند. نخستین بخش مسیر در آوریل ۲۰۲۴ افتتاح شد.
این پروژه توسط رئیس‌جمهور پیشین مکزیک، «آندرس مانوئل لوپز اوبرادور»، با هدف تقویت گردشگری کشور آغاز شد، اما با انتقاد دانشگاهیان، محیط‌زیست‌گرایان و فعالان مواجه شد. منتقدان معتقدند پروژه به محیط زیست، جمعیت محلی مایا و سایت‌های باستانی آسیب می‌رساند، در حالی که دولت مکزیک استدلال کرده که منافع پروژه بیش از هزینه‌های آن است.
