بحران گاز همچنان نفس تولید را می گیرد؟!

در سال 1404؛

هدف پرس: بررسی روند ناترازی اترژی در سال گذشته این نوید را می دهد که در سال 1404 نیز باید شاهد تکرار این روند باشیم . در واقع بحران کسری گازبا توجه به عدم توسعه در سال های گذشته و مشکلات بودجه ای دولت کنونی به نظر نمی رسد تغییر خاصی در آن صورت گرفته باشد و احتمالا باید بازهم در ابتدا صنایع جور کش مدیریت فشل مسئولان به ویژه دولت قبل باشند . موضوعی که قطعا اثرات خود را با توجه به نرخ تورم و رشد قیمت ارز در روند تولید نمایان خواهد ساخت.اگرچه که برخی از کارشناسان معتقدند موثرترین اقدام دولت در شرایط کنونی اصلاح تدریجی قیمت برای تامین بخشی از سرمایه مورد نیاز توسعه است . هرچند تجربه نشان داده افزایش قیمت ها هم با توجه به کسری های متعدد دولت در بخش های مختلف دردی دوا نخواهد کرد.

در این رابطه مصطفی محمدزاده کارشناس حوزه انرژی می گوید: سال گذشته در حوزه انرژی، به‌ویژه نفت و گاز و خصوصاً گاز، چالش‌هایی داشتیم که بیشتر به دلیل ارتباط مستقیم این بخش با مردم بود. برخی از این مشکلات ناشی از سیاست‌های دولت‌های گذشته در حوزه انرژی بود، مانند عدم افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های گاز و عدم توسعه زیرساخت‌های افزایش فشار گاز. همچنین سیاست اشتباه گازرسانی به تمامی روستاها، حتی در مناطق کم‌جمعیت و دورافتاده، باعث شد در سال گذشته و حتی امسال با ناترازی‌ها و مشکلاتی مواجه شویم.

این کارشناس در خصوص راهکارهای پیشنهادی خود در حوزه داخلی بیان کرد: ما در حوزه داخلی نیازمند نگرش سیستمی و استفاده از فناوری‌های دانش‌بنیان در صنعت گاز هستیم، مانند تولید تجهیزات بهینه‌تر (توربین‌ها، بخاری‌های کم‌مصرف) هستیم زیرا بیشترین اتلاف انرژی در بخش خانگی و گرمایش رخ می‌دهد، بنابراین باید به سمت بهینه‌سازی مصرف حرکت کنیم. در این راستا نمونه‌های موفق مانند بخاری‌های ژاپنی که توسط برخی شرکت‌های ایرانی تولید شده‌اند، می‌توانند الگو باشند. در بخش خارجی نیز باید در حوزه دیپلماسی انرژی فعال عمل کنیم. خوشبختانه دیپلماسی گاز فعال شده و واردات گاز از ترکمنستان برای صادرات در دست اجراست. اما پروژه‌های مهمی مانند خط گاز چابهار، خط گاز پاکستان و خط گاز صلح هنوز محقق نشده‌اند و باید در سال آینده پیگیری شوند.

مصطفی محمدزاده در خصوص سیاست‌های پیشنهادی خود برای دولت هم خواستار هدایت یارانه انرژی به سمت مصرف‌کنندگان بهینه شد و گفت: باید پرمصرف‌ها شناسایی شوند و هزینه واقعی انرژی را پرداخت کنند، نه اینکه مانند مصرف‌کنندگان کم‌درآمد یارانه دریافت کنند. همچنین قیمت انرژی در ایران بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. اصلاح تدریجی قیمت‌ها (با در نظر گرفتن حمایت از قشر کم‌درآمد) می‌تواند به کاهش ناترازی کمک کند.

همچنین سید محمد صادق الحسینی، اقتصاددان می گوید: بحران گاز در سال ۱۴۰۴ بخش بزرگی از بحران انرژی ما خواهد بود. عدم مدیریت و عدم انجام اصلاحات کشور را به جایی کشانده که وضعیت انواع انرژی طوری است که ادامه مسیر برای کشور ممکن نیست. از طرف دیگر وضعیت فعلی بشدت ناعادلانه است! پولدارها و کسانی که بیشتر مصرف میکنند یارانه بیشتری میگیرند. همه انواع انرژی باید بصورت مساوی بین همه مردم ایران تقسیم شود و مردم مالک انرژی باشند نه دولت.

محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی هم می گوید: با توجه به شرایط موجود پیش‌بینی می‌شود که سال ۱۴۰۴ نیز سالی مشکلات ناترازی انرژی در سال ۱۴۰۳ راه خود را به سال ۱۴۰۴ دشوار برای تامین انرژی باشد. احتمال وقوع سرمای غیرمعمول و فراتر از پیش‌بینی در زمستان ۱۴۰۴ وجود دارد. تلاش برای افزایش ظرفیت تولید گاز به ۹۰۰ میلیون متر مکعب در روز و ذخیره‌سازی مناسب سوخت مایع برای زمستان ۱۴۰۴ در دستور کار قرار دارد.

وی افزود: در تابستان ۱۴۰۴ نیز احتمال ناترازی برق و اعمال محدودیت‌هایی برای صنایع و شهرک‌های صنعتی وجود دارد. کمبود آب و ناترازی در این زمینه از دیگر چالش‌های جدی پیش‌بینی شده برای سال ۱۴۰۴ است. تلاش وزارت نفت و نیرو جهت افزایش ظرفیت تولید و مدیریت بهینه منابع برق و گاز در حال انجام است. بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز و سوخت مایع، مدیریت منابع آب و اجرای طرح‌های آب شیرین‌کن در مناطق جنوبی کشور و توسعه زیرساخت‌های تولید برق از راهکار‌های پیشنهادی برای مقابله با این چالش‌ها است.

مهرجو در نهایت اظهار کرد: «با توجه به چالش‌های موجود، برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات موثر برای مدیریت منابع انرژی و آب در سال ۱۴۰۴ ضروری است. همچنین تلاش برای ذخیره سازی مناسب سوخت مایع مانند گازوئیل در تابستان و مصرف مازوت توسط نیروگاه‌ها برای ذخیره گازوئیل برای جلوگیری از آلودگی شهر‌ها در زمستان باید صورت پذیرد. امیدواری زیادی وجود ندارد، اما نباید تلاش وزارت نفت و وزارت نیرو برای افزایش ظرفیت و مدیریت بهتر منابع برق و گاز را نادیده گرفت. سال ۱۴۰۳ تقریبا ۱۰ مرتبه رکورد تولید گاز کشور شکسته شد، اما با توجه به ناترازی‌های موجود به چشم نیامد.