کالبد شکافی یک انتخاب

ذبیح اله علایی

کارشناس مسایل سیاسی
یکی از شاخصه‌های دموکراسی حضور مردم در انتخابات می باشد که ابن امر هم مشروعیت و مقبولیت یک نظام سیاسی را به جهانیان نشان‌ می دهد. اما متاسفانه در انتخابات ریاست‌جمهوری ما با ریزش مشارکت سیاسی مردم مواجه شدیم تا جایی که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی چهارشنبه ۱۴ تیر ماه فرمودند:
((مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری خیلی مهم است. کسانی که اسلام و جمهوری اسلامی و پیشرفت کشور را دوست دارند، این موضوع را با حضور خود در انتخابات نشان دهند. اینکه تصور شود کسانی که در دور اول رأی ندادند مخالف نظام هستند، برداشت کاملاً اشتباهی است.البته در مرحله اول انتخابات مشارکت مردم کمتر از آن مقداری بود که توقع داشتیم و حدس زده می‌شد. افراد مختلفی حدس‌هایی درباره مشارکت می‌زدند، حدس‌ها همه‌اش بیشتر از آن چیزی بود که در واقع اتفاق افتاد.
خب [این عدم مشارکت] یک عللی دارد، کسانی که اهل سیاستند، اهل مسائل نگاه جامعه‌شناسانه و… هستند، اینها را بررسی می‌کنند.
آنچه که مسلم است، این است اگر کسی تصور کند که این عده‌ای که رأی ندادند به خاطر این بود که با نظام مخالف بودند، سخت در اشتباه است. این برداشت، این فهم صددرصد اشتباه است.))
با عنایت به فرمایشات مقام معظم رهبری نکاتی را در این یادداشت در خصوص عدم مشارکت سیاسی تحت عنوان “کالبد شکافی یک انتخاب” بررسی می نماییم.
اولین نکته مهم این است که اخلاق مهمترین مشخصه رقابت سیاسی در ساختار فکری ومعماری نظام جمهوری اسلامی با اندیشه « سیاست عین دیانت» و تفکر دینی «اخلاق مداری» در جمهوری اسلامی تدوین شده است . اما در گذر زمان شیب «اخلاق زدایی» از سیاست تند تر شد و بد اخلاقی سیاسی در رقابت های سیاسی نمود بیشتری یافت.
تا جایی که در مناظره سیاسی یکی از کاندیدهای محترم بیان می دارند که: من نمی گذارم شما ریس جمهور شوید . اکنون متاسفانه تخریب، دروغ،تهمت وافترا  به مشخصه بارز ماراتن های انتخاباتی تبدیل شده است و هر فرد، شخصیت یا جریانی تلاش می‌کند پرچم پیروزی خود را بر ویرانه هایی رقیب خویش بنا کند.دراین  میان آنچه آسیب می‌بیند «اعتماد مردم»یعنی بزرگترین سرمایه اجتماعی انقلاب  است. مردم به عنوان صاحبان اصلی انقلاب با موجی از تخریب جریان های سیاسی علیه یکدیگر مواجه هستند و چون هر کاندیدی خود را منتسب به انقلاب و نظام می‌دانند روند« اعتمادزدایی »متوجه انقلاب می‌شود .در حالی که مردم آمار و ارقام ارائه شده از طرف کاندیدهای مختلف را با سفره های نان خود مقایسه می کنند و به وضوح مغایرت های اجتماعی ؛اقتصادی را شاهد هستند و این راستی آزمایی توسط مردم با بیان مطالب از دیدگاه مناظره کنندگان اعتماد مردم را نسبت به ساختارهای سیاسی نظام کم می کند و همین عامل باعث عدم مشارکت سیاسی می شود.
دومین نکته مهم در نظام های دموکراسی نقش احزاب سیاسی در انتخابات می باشد زمانی که تفکر حاکمیت فقط به انتخاب چند کاندید از یک نحله فکری باشد و حضور دیگر احزاب سیاسی یا اندیشه‌های دیگر محلی از اعراب نداشته باشدلذا شما با کاهش مشارکت مواجه خواهید شد .اگر به تاریخ انتخابات سیاسی گذشته مراجعه شود ،مشاهده خواهید نمود که درانتخابات سال ۷۶ به خاطر حضور دو کاندید از دو جناح سیاسی متفاوت نقش بالای مشارکت سیاسی به وضوح قابل مشاهده بود.
اما در این انتخابات هم مردم با شیوه شگردهای کاندیدهای پوششی ( با عنایت به انتخابات ۱۴۰۰) آشنا شده بودن و هم شاهد یک سو نگری در انتخاب کاندیدهای ریاست جمهوری بودند.
سومین نکته اساسی با توجه به فرمایش رهبر انقلاب که فرمودند:” آنچه که مسلم است، این است اگر کسی تصور کند که این عده‌ای که رأی ندادند به خاطر این بود که با نظام مخالف بودند، سخت در اشتباه است. این برداشت، این فهم صددرصد اشتباه است”.
کاملا صحیح وعالمانه بیان فرمودند چرا که این مردم در تشییع پیکر شهید ریسی و سردار سلیمانی وفا داری خود را به نظام ثابت کردن ولی آنچه که موجب قهر مردم با صندوق های رای شد عدم صداقت بعضی از مسئولین در گفتار و رفتار و همچنین نقش فساد در ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور بوده که باعث قهر مردم با صندوق‌های آرا گردید.
متاسفانه اندیشه خالص سازی در سه سال گذشته و استقرار یک طيف خاص سیاسی در نظام حاکميت مردم را از مشارکت سیاسی دور کرد چون احساس کردن که ساختار سیاسی نظام حاکم بسیار نرم و با یک شیب ملایم دارد متعلق به یک طيف خاص سیاسی می شود.و یک الیگارشی جدید جدا از جمهوری ایجاد می شود.
اما نقش اقتصادی و رونق اقتصادی در معیشت مردم را باید جدی گرفت در فرمایشات مقام معظم رهبری در مراسم تنفيذ اگر دقت نمایید ایشان فرمودند که “نسبت به مسائل فرهنگی اجتماعی بسیار حساسم و شاید بیش از همه چیز اهمیت دارد لکن امروز از نظر زمانی، اولویت با مسائل اقتصادی است.”
اکنون که مراسم تنفیذ و تحلیف انجام گرديد ، برای رسیدن به مشارکت صد در صدی اصلاح وضعیت اقتصادی از مهمترین کارهای دولت جدید طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب می باشد
طبق گزارش وزیر کشور در خصوص مشارکت که فرمودند:درصد مشارکت۴۹.۸ در دور دوم بوده است را در چهار سال آینده بهبود بخشیم باید به دو نکته اساسی دقت نماییم یک حذف فساد در ساختار سیاسی دو بهبود وضعیت اقتصادی مردم که باید از اولویت های دولت چهاردهم باشد.