شمار زیادی از هموطنان در نوروز امسال به نقاط مختلف کشور سفر کردهاند و ایجاد ترافیکهای سنگین در جادهها و مراکز گردشگری نیز این موضوع را به عینه نشان داد. حتی رضا صالحیامیری وزیر میراث فرهنگی و گردشگری هم اعلام کرد که بیش از ۱۱ میلیون خانوار از مجموع ۲۷ میلیون خانواده ایرانی معادل ۴۰ درصد در تعطیلات نوروزی به سفر رفتهاند. این آمار نشان میدهد 60 درصد مردم ایران امسال به سفر نرفتهاند که البته همه مردم در یک زمان خاص و مشخص مثل نوروز نمیتوانند به سفر بروند و امسال نیز چنین کردهاند. اما خیلی از 60 درصد مردمی که به سفر نرفتهاند مایل بودند که به سفر بروند اما مشکلاتی مانند گرانی و نداشتن جا و مکان مناسب مانع از این سفرشان شده است. 40 درصدی هم به سفر رفتهاند نیز مانند سالهای اخیر مشکلات زیادی از گرانی، ماندن در ترافیک سنگین، پیدا کردن جای مناسب و چادرخوابی را تجربه کردند و در مجموع بسیاری از آنان رضایت کاملی از سفر نداشتهاند. درحال حاضر هزینه مسافرت با توجه به درآمد و حقوق ثابت اغلب مردم ایران، گران و سرسامآور است. حتی اگر یک فرد حقوق بگیر بخواهد از تهران به یکی از شهرهای شمال کشور که معمولا حدود 400 کیلومتر کمتر یا بیشتر فاصله دارد سفر کند باید هزینه بسیار زیادی پرداخت کند. سفر بسیار گران به این معنی است که اکنون درآمد ماهانه اغلب حقوقبگیران براساس مصوبه شورای عالی کار حدود 10 میلیون تومان است و به احتمال زیاد این مبلغ تنها هزینه یک تا دو نفر را با دو شب اقامت را کفایت میکند. درحال حاضر اغلب کارکنان شرکتهای خصوصی و حتی دولتی را حداقلبگیران تشکیل میدهند که هزینههای مسافرت برای آنان حتی به نزدیکترین شهرهای محل سکونتشان بسیار گران و سرسامآور است.
برای مثال اگر کمترین هزینه یک مسافر برای سفر از تهران به یک شهر شمالی کشور را محاسبه کنیم به نکات قابل توجهی در مورد گرانی سفر خواهیم رسید. در این سفر همه وسایل، امکانات، خوراکیها، محل اقامت و وسیله حملونقل با پایینترین کیفیت و قیمت انتخاب شده است. نکته این است که اگر این امکانات حتی با کیفیت و نرخ متوسط تهیه میشد این هزینهها چند برابر افزایش مییافت. این شهر تقریبا 350 کیلومتر با تهران فاصله دارد و اگر مسافری با ارزانترین بلیت قطار یعنی قطار اتوبوسی که اکنون از تهران تا این شهر 270 هزار تومان است طی کند باید دو بلیت رفت و برگشت به مبلغ 540 هزار تومان تهیه کند. هزینه اقامت یک مسافر در پایینترین درجه و کیفیت مسافرخانه یا مهمانسرای این شهر نیز حداقل 400 هزار تومان برای یک شب است. اگر این مسافر برای غذای خود فقط از ساندویچ و غداهای از این نوع استفاده کند برای هر نفر حداقل در هر وعده باید بیش از 200 هزار تومان کنار بگذارد. درصورتیکه برای هر روز سه وعده غذا برای این مسافر درنظر بگیریم این مبلغ در روز حداقل به 600 هزار تومان خواهد رسید. هزینه رفت و آمد این مسافر در داخل همان شهر نیز بدون استفاده از اسنپ و آژانسها، از 200 هزار تومان برای هر نفر در هر روز فراتر خواهد رفت. اگر همین مسافر بخواهد در مدت اقامت میوه تهیه کند نیز این مبلع برای هر نفر از 200 هزار تومان به بالا خواهد بود. نکته این است که در ایام نوروز معمولا قیمت اقلام و خوراکیها در شهرهای گردشگرپذیر افزایش مییابد. در خوشبیانهترین حالت اغلب میوهها در این ایام معمولا حداقل 20 تا 30 هزار تومان گرانتر از تهران به مسافران ارائه میشود و حتی بومیان این شهرها نیز باید این افزایش قیمت را بپردازند. بنابراین همین مسافر که پایینترین سطح نیازهای یک سفر را پرداخت میکند در خوشبیانهترین حالت مبلغ هزینههای سفر او به حداقل بیش از سه میلیون تومان خواهد رسید و برای یک خانواده سه نفره این مبلع به حداقل سه برابر افزایش مییابد که برای کمتر از 3 روز اقامت باید یک ماه حقوق خود را برای این مسافرت بیکیفیت و نامناسب کنار بگذارد. رنجهای این نوع سفر بسیار زیاد است. ناتوانی در تهیه غذا، تهیه اقامتگاه مناسب، وسیله حملونقل راحتتر و موضوعات دیگر دائم فکر و ذهن اعضای خانواده را به خود مشغول میکند و آنان را در طول سفر و قبل از آن آزار میدهد. همه این مشکلات، کیفیت سفر را کاهش میدهد. استفاده از غذای ارزان و اقامتگاه نامناسب میتواند سلامتی آنان را به خطر بیاندازد و درمان هزینههای چند برابری به آنان تحمیل کند.
یکی از موضوعاتی که امسال در سفر نوروزی بیشتر دیده شده افزایش اقامت مسافران در مدارس و استفاده از چادرخوابی بوده است. در کنار این موضوع اظهار نظر یکی از مسئولان هتلها نیز نشان میدهد که امسال بسیاری از مردم و مسافران توانایی پرداخت هزینههای هتلها را نداشتهاند و درنتیجه استقبال کمتری از این اقامتگاهها شده است. بههمین دلیل ظرفیت برخی از هتلها در ایام نوروز تکمیل نشده و حتی مسافرخانههای گران و سطح بالاتر نیز چنین وضعیتی داشتهاند. بنابراین اگر بگوییم که نوروز امسال تعداد سفر بیشتر شده است این موضوع به این معنی نیست که مردم بخاطر افزایش کیفیت سفر به این مسافرت رفتهاند. متاسفانه کیفیت سفر هر سال روبه کاهش است و مردم سعی میکنند با حداقل هزینه و استفاده از کمترین امکانات به سفر بروند. براساس برخی خبرها در نوروز امسال برخی هتلها تخفیفاتی برای جذب مسافر داشتهاند اما این موضوع نیز نتوانسته مسافران بیشتری به این واحدهای اقامتی جذب کند چون هزینه سفر برای آنان خیلی بیشتر این میزان تخفیف بوده است. درحال حاضر با افزایش سرسام آور هزینههای مسافرت، حتی بسیاری از مردم نمی توانند به نزدیکترین شهرهای محل سکونت خود مسافرت کنند!
افزایش کیفیت سفر به مجموعهای از عوامل بستگی دارد که این عوامل از افزایش درآمد مردم تا کاهش تورم و ایجاد اقامتگاههای مناسب و ارزان تا حمل و نقل ارزان و جادههای مناسب و کاهش ترافیک تسریع پیدا میکند. متاسفانه هیچیک از این موارد در حد نزدیک به متوسط نیز در کشور وجود ندارد و مسئولان ذیربط در هریک از این موارد به وظایف خود عمل نکردهاند. شوربختانه توجه به کیفیت سفر و رفع مشکلات فراوان مسافرت پشت آمارهای پرطمطراق شمار مسافران رنگ باخته است. بنابراین بسیار شایسته است نگاهی به کیفیت سفر و رفع مشکلات سفر داشته باشیم و مسئولان بیش از پیش و بهطور جدی به کاهش تورم، رسیدگی به گرانی و آسان کردن سفر توجه کنند.
