هدف پرس: بررسی وضعیت گردشگری نشان می دهد؛
در حالی وزیر میراث گردشگری و صنایع دستی صحبت از رساندن ایران از رتبه نهم ثبت آثار در دنیا به رتبه اول سخن گفت که سهم ایران از تعداد گردشگران خارجی بسیار پایین است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران در شاخص توسعه گردشگری و سفر در میان ۱۱۹ کشور جهان در جایگاه 73ام قرار دارد. این جایگاه بعد از کشورهایی مانند امارات متحده عربی با رتبه ۱۸ و ترکیه با رتبه ۲۹ است. در واقع امارات که به اندازه یکی از استان‌های ایران مساحت دارد، توانسته است با سرمایه‌گذاری در این حوزه، به حدود ۶۴ میلیارد دلار درآمد دست پیدا کند. آمارها نشان می‌دهد درآمد سالانه گردشگری امارات از درآمد نفتی ایران بیشتر است. کارشناسان معتقدند علت این امر نبود زیرساخت‌های مناسب در کشور و قوانین دست و پاگیر است.
سید فرخ میرشاهزاده کارشناس گردشگری در گفتگو با «هدف و اقتصاد» گفت: صنعت گردشگری یکی از مهم‌ترین شاخه‌های اقتصاد نوین است که توسعه آن نیازمند نگاهی حرفه‌ای و زیرساخت‌های قوی است. ایران جزو 10 کشور برتر از لحاظ گردشگری نامیده می شود اما علی‌رغم شعارهای متعدد مبنی بر جایگاه برتر گردشگری، این حوزه از نظر عملیاتی و تخصصی پیشرفت چندانی نداشته است. وجود جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به تنهایی کافی نیست؛ بلکه به زیرساخت‌هایی نظیر امکانات اقامتی، مسیرهای جاده‌ای مناسب و نیروی انسانی متخصص نیاز دارد.
وی در ادامه افزود: باید بستر گردشگری فراهم شود. گردشگری نیازمند بستر فرهنگی مساعد و نگرش راهبردی تسهیلگران است. مسیر تکامل در اقتصاد به سمت اقتصاد خدماتی سوق پیدا نکرده است. به اقتصاد فراخدماتی و اقتصاد تجربی نیز توجه نشده است. کشور با این مسائل بیگانه است لذا وقتی صحبت از رشد اقتصاد به واسطه صنعت گردشگری می‌شود، عملاً نتیجه‌ای به دست نمی‌آید.
میرشاهزاده توسعه صنعت گردشگری را محدود خواند و گفت: برای توسعه این صنعت باید اول امکانات لازم را فراهم کرد، چیزی که در کشور به آن توجه نشده است. امکانات موجود عمدتاً قدیمی و فرسوده‌اند و زیرساخت‌های جدید نیز به دلیل عدم توجه به استانداردهای تخصصی کارآمد نیستند.
این کارشناس گردشگری تنش های بین المللی را در سرکوب تقاضا موثر دانست و گفت: قوانین دست‌وپاگیر و اختلافات منطقه‌ای با تنش‌های بین‌المللی، مانع از جذب گردشگران خارجی شده‌اند. در حال حاضر به دلیل پایین بودن ارزش ریال، گردشگری از لحاظ هزینه در ایران برای افراد خارج از کشور بسیار مقرون به صرفه و جذاب است. گردشگری حساس‌ترین و ترسوترین صنعت خدماتی دنیاست. زمینه ترس در این حوزه نیز در کشور مهیاست. در نتیجه بسیاری از گردشگران به دلیل احساس ناامنی و دریافت خدمات نامطلوب، از سفر به ایران صرف‌نظر می‌کنند.
میرشاهزاده گردشگری داخلی را نیز کم رونق خواند و گفت: گردشگران داخلی نیز به دلیل مشکلات اقتصادی، تمایل به کاهش هزینه‌های سفر دارند و اغلب از امکاناتی مانند هتل‌ها و رستوران‌ها استفاده نمی‌کنند. این رفتار موجب کاهش درآمد بخش گردشگری و عدم رشد آن می‌شود. در نتیجه، صنعت گردشگری همچنان با شتابی کند حرکت می‌کند و برای رسیدن به جایگاه مطلوب، نیازمند تحولاتی اساسی در نگاه مدیریتی، سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی است.
فقدان تعداد گردشگر کافی باعث شده رونقی به اقتصاد تزریق نشود. بعضی از کارشناسان این حوزه معتقدند سیاست‌های کلان به جای برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری، روی صنعت و کشاورزی متمرکز شده است. می‌توان از مسیر گردشگری درآمدزایی بزرگی داشت. این حوزه بی‌نیاز از تخصیص بودجه‌های دولتی می‌تواند خودش درآمدزایی داشته باشد. اما بسیاری از فعالان به دلیل نامساعد بودن شرایط، مجبور به تغییر شغل شده‌اند.
در برنامه هفتم توسعه هدف جذب ۱۵ میلیون گردشگر در کشور است. در حالی که طی ۱۰ سال اخیر حداکثر تعداد گردشگر وارد شده به کشور حدود ۹ میلیون نفر بود که در سال ۲۰۱۹ از کشور بازدید کردند. ایران توان جذب بالای گردشگران را با توجه به میراث تاریخی و طبیعی خود دارد. توان بالقوه‌ای که با بی‌توجهی از بالفعل شدن آن جلوگیری شده است.
