هدف و اقتصاد بررسی می کند؛
دارو یکی از نیازهای اساسی هر جامعه‌ای است که کمبود یا نبود آن تاثیرات زیان‌باری بر سلامتی مردم می‌گذارد. سال‌هاست که موضوع کمبود دارو، بحث بهداشت و درمان کشور به‌ویژه بیماران، خانواده‌های بیماران و سایر مردم است. دارو و درمان به موقع می‌تواند بسیاری از بیماران را به کانون گرم خانواده‌های خود بازگرداند و در مقابل نبود داروی موردنظر می‌تواند نعمت زندگی و سلامتی را از آنان بگیرد. در ادوار مختلف وزیران بهداشت و رئیسان سازمان غذا و دارو در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود از تولید ۹۷ درصدی داروی مورد نیاز در داخل کشور حرف می‌زنند و به تازگی این عدد در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها به ۹۹ درصد هم رسیده است. ولی همچنان برخی از بیماران برای تهیه داروهای خود با چالش‌های مختلفی رو به رو هستند.
اینکه از کمبود دارو حرف می‌زنیم، به معنی ضعف در صنعت داروسازی کشور نیست، بلکه منظور از کمبود دارو، مشکل بیماران در دسترسی به داروی مورد نیاز است. امکان دارد که این مشکل دسترسی، به دلیل توزیع نامناسب یا فقدان مدیریت صحیح نظام سلامت در واکنش‌های به هنگام باشد.
منظور از تولید ۹۷ درصد دارو در کشور، تولید عددی است. در حدود ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته، تولید داروی داخل از نظر عددی همین ۹۷ درصد بود، اما میزان ریالی آن بسیار تفاوت داشت. آن ۹۷ درصد عددی تولید داخل در سال‌های گذشته حدود ۴۵ درصد ریالی را شامل می‌شد و ۵۵ درصد بودجه ریالی به واردات مربوط می‌شد. با گذشت سال‌ها و تغییرات نظام سلامت، عدد ریالی تغییر کرد و شاید الان بتوان گفت که بیش از ۷۰ درصد ریالی دارو در داخل تولید می‌شود.
اینکه کمبودهای دارو به صورت مقطعی اتفاق می‌افتد، موضوع دیگری است. وقتی می‌گوییم ۹۷ درصد دارو در داخل تولید می‌شود، توانمندی شرکت‌های دارویی را نشان می‌دهد. در مقاطع مختلف ممکن است از این میزان، در مقاطعی با کمبودهای دارویی مواجه شویم که به تولید مربوط نمی‌شود و عمده مشکلات به تخصیص و نوع ارز و به هنگام بودن اقدامات در این زمینه مربوط است. بخشی از بحث پیشگیری از کمبود دارو، تامین ارز است. بخش دیگر به سازمان برنامه و بودجه مربوط می‌شود که باید پول سازمان‌های بیمه گر را بدهد. بخشی دیگر به قیمت دارو مربوط می‌شود که باید به موقع قیمت را اصلاح کرد. اطلاعات سازمان غذا و دارو خیلی جلوتر از اطلاعات شرکت‌هاست و این سازمان باید بداند که اگر قرار است دارویی دچار کمبود شود، سریع‌تر مشکل شرکت‌ها را برطرف کند. این موارد باید به صورت روزانه و لحظه‌ای رصد و پیگیری شود.
پایان زندگی به‌خاطر کمبود یا نبود دارو برای هیچ کس پذیرفته نیست بنابراین در این زمینه باید اعتبارات کافی در تولید و واردات داروهای حیاتی در نظر گرفته شود تا شاهد چنین تراژدی‌های غم‌انگیزی در جامعه نباشیم. مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال‌های اخیر و حتی دهه‌های اخیر از تولید 99 درصدی داروی مورد نیاز کشور در داخل خبر داده‌اند. این خبر برای همه مردم مسرت بخش است. اما این مطلب در حالی به‌طور مستمر از قول مسئولان اعلام می‌شود که خیلی از بیماران و همراهان آنان در نقاط مختلف کشور بی‌وقفه به دنبال داروی موردنیاز خود هستند اما اثری از این داروها را در داروخانه‌ها پیدا نمی‌کنند و از این نظر نگرانی‌هایشان از آینده سلامتی بیمارشان به اوج خود می‌رسد. این دسته از بیماران و همراهانشان باید در کنار تحمل درد و رنج بیماری، کمبود یا نبود دارو را نیز تحمل کنند که این مساله روند درمان بیماری را با تاخیر روبه‌رو می‌کند و حتی در برخی موارد با دیر رسیدن دارو، امکان درمان آن نیز به طور کامل از بین می‌رود. برخی گزارش‌ها حاکی است که کمبود دارو در سال‌های اخیر بیشتر شده است. این اقلام شامل داروهای بیماران خاص تا بیماران زمینه‌ای و قلبی است. این درحالی است که مسئولان وزارت بهداشت همواره از رشد تولید در بخش دارویی کشور خبر می‌دهند. مشکل کمبود دارو از سال 1401 ایجاد شد و در این زمان حتی آنتی بیوتیک مخصوص کودکان نیز در داروخانه‌ها وجود نداشته است که دولت برای رفع کمبود این نوع داروها آن را از هند وارد کشور کرد. حذف ارز ترجیحی در آن زمان باعث شد تا قیمت داروها از استامینوفن تا داروی بیماری‌های خاص به شدت افزایش یابد. معمولا مساله کمبود دارو در برخی مواقع در داروخانه ایجاد می‌شود. حتی کمبود داروهایی مانند آنتی بیوتیک که ایران از تولیدکنندگان آن محسوب می‌شود در مقاطعی در کشور اتفاق افتاده که باعث نگرانی مردم و بیماران شده است. استرس کمبود و نبود دارو تاثیرات کشنده‌ای روی بیماران و همراهانشان دارد و این مساله معمولا هر سال اتفاق می‌افتد. درسال گذشته حتی کمبود بیش از 299 قلم دارو در کشور گزارش شده است. هرچند گفته می‌شود دارو جز اقلام تحریمی نیست اما قرائن نشان می‌دهد که تحریم‌ها نتیجه سویی در تامین داروی موردنیاز کشور داشته است و باید ازطریق مجامع بین‌المللی و همچنین دیپلماسی اثرگذار این مشکل را رفع و رجوع کرد. درسال‌های اخیر دولت همواره با مشکل کمبود و نبود دارو در داروخانه‌ها مواجه بوده است. انتظار این است که در دولت چهاردهم که در راس آن دکتر مسعود پزشکیان به عنوان پزشک و وزیر بهداشت دوران اصلاحات حضور دارد به مساله کمبود و نبود برخی از داروهای حیاتی در کشور پایان دهد تا این مشکل برای همیشه برطرف شود. مساله دیگر در خصوص دارو، گرانی این اقلام حیاتی در داروخانه‌ها است. قیمت بسیاری از داروهای بیماران خاص و صعب الاعلاج و حتی سایر بیماری‌ها به حدی بالا است که از عهده پرداخت بسیاری از مردم و بیماران خارج است. خیلی از بیماران بخاطر گرانی و کمبود و نبود دارو سلامتی‌شان بیش از پیش با خطر مواجه می‌شود. دراین میان گرانی دارو یکی از دردناکترین و بغرنج‌ترین موضوعاتی است که بیماران و همراهان آنان را بیش از پیش رنج می‌دهد. توقع و انتظار این است که دولت چهاردهم در موضوع دارو و درمان بیشتر از دوره‌های گذشته فعال شود تا این مشکل برطرف شود. قیمت داروها براساس درآمد قاطبه مردم تعیین شود و بیمه‌ها نیز در پوشش داروها بیشتر همکاری و مشارکت کنند.
