راه فرار از فروپاشی اقتصاد باز شد

هدف پرس گزارش می دهد؛
آخرین تحلیل های اقتصادی در سال ۱۴۰۳ حاکی از این بود که اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ روزهای سختی را تجربه می کند و در آستانه فروپاشی قرار می گیرد اما در نخستین روزهای سال جدید شمسی ورق برگشت و با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا به یک باره، ارزش پول ملی ۲۰ درصد تقویت شد. اتفاقی که یک راه فرار برای عبور از فروپاشی اقتصادی باز کرد.
در نگاهی جزئی تر می توان دریافت که در هفته جاری، هیات دیپلماتیک ایران با هدف آغاز دور تازه‌ای از مذاکرات با ایالات متحده، وارد کشور عمان شد. این گفتگوها که با میانجی‌گری عمان و در راستای کاهش تنش‌های فزاینده در عرصه بین‌الملل صورت گرفت، از سوی ناظران سیاسی و اقتصادی، گامی مهم در مسیر احیای دیپلماسی تلقی می‌شود.
بازتاب فوری این مذاکرات را می‌توان در واکنش بازارهای مالی کشور به‌وضوح مشاهده کرد. بازار سرمایه، به‌عنوان شاخصی از انتظارات فعالان اقتصادی، با افزایش تقاضا برای خرید سهام همراه شد. شاخص کل بورس تهران در کمتر از یک هفته، رشدی معادل ۵.۸ درصد را به ثبت رساند؛ عددی که معادل ۱۶۱ هزار و ۷۸۷ واحد افزایش است و نشانه‌ای از بازگشت اعتماد نسبی به فضای اقتصادی کشور به شمار می‌رود.
در نقطه مقابل، بازارهای موازی نظیر طلا، سکه و ارز با کاهش قابل‌توجه نرخ‌ها مواجه شدند. این روند نزولی، بازتابی از امید فعالان بازار به بهبود شرایط سیاسی و احتمال دستیابی به توافقاتی در راستای رفع تحریم‌ها و بازگشت ثبات اقتصادی به کشور است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا نیز، همگام با افت قیمت این فلز در بازار آزاد، کاهش ارزش شدیدی را تجربه کردند.
نکته مهم‌تر در این میان، جابه‌جایی نقدینگی در بازارهای سرمایه‌گذاری است. امروز شاهد ورود کم‌سابقه‌ای از سرمایه‌های حقیقی به بازار سهام بودیم؛ به‌طوری‌که تنها در یک روز، بالغ بر ۴ هزار و ۱۸۷ میلیارد تومان سرمایه حقیقی وارد بورس شد. این میزان از ورود نقدینگی از مرداد سال ۱۳۹۹ تاکنون بی‌سابقه بوده و نشان‌دهنده چرخش رفتار سرمایه‌گذاران از بازارهای امن‌تر (نظیر درآمد ثابت) به بازارهای پرریسک‌تر (نظیر سهام) است. همزمان، خروج ۲ هزار میلیارد تومان نقدینگی از صندوق‌های درآمد ثابت نیز نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران با چشم‌انداز مثبت از آینده، به‌دنبال کسب سودهای بالاتر در بازار سهام هستند.
در بعد بین‌المللی، در حالی‌که گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در فضای مثبتی ارزیابی شده، بازار جهانی نیز با چالش‌هایی روبه‌روست. تشدید جنگ تعرفه‌ای میان آمریکا و چین، با وضع تعرفه‌هایی تا سقف ۱۴۵ درصد از سوی واشنگتن و پاسخ متقابل ۱۲۵ درصدی از سوی پکن، نشان‌دهنده افزایش تنش‌های اقتصادی در مقیاس جهانی است. برخی تحلیلگران معتقدند که این منازعه، فراتر از تبادلات صنعتی، ممکن است دامنه‌اش به کالاهای اساسی نیز کشیده شود و بازارهای جهانی، از جمله بازار کامودیتی‌ها، را تحت‌تأثیر قرار دهد.
با این حال، سیاست تعلیق سه‌ماهه تعرفه واردات برای سایر کشورها از سوی رئیس‌جمهور ایالات متحده، می‌تواند نقش یک «سوپاپ اطمینان» را در این معادله ایفا کند. این اقدام، ضمن کاهش التهاب بازارهای جهانی، به برخی از کالاها فضای تنفس می‌دهد و از کاهش شدید تقاضا جلوگیری می‌کند.
در بعد سیاسی، مذاکرات مسقط مورد استقبال طرفین قرار گرفته است. علاوه بر موضع مثبت تیم مذاکره‌کننده ایرانی، کاخ سفید نیز فضای گفت‌وگوها را «بسیار مثبت و سازنده» ارزیابی کرده است. بر این اساس، انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک (روز شنبه)، دور دوم مذاکرات نیز آغاز شود. از سوی دیگر، حمایت رسمی مجلس شورای اسلامی از این مذاکرات، نشانگر وجود اجماع سیاسی در کشور برای بهره‌گیری از دیپلماسی جهت بهبود وضعیت اقتصادی است.
اکنون اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در رقم 86 هزار و 500 تومان و سکه امامی در محدوده 80 میلیون تومان (تا لحظه تنظیم این گزارش) معامله می‌شوند. طلای 18 عیار 6 میلیون و 666 هزار تومان خرید و فروش شد. نرخ دلار در سامانه بازار ارز توافقی 68 هزار و 803 تومان قیمت خورد.
دیروز دماسنج بازار سهام با 62 هزار واحد افزایش در سطح 2 میلیون 908 هزار واحدی تثبیت شد. به رغم صعود 2.21 درصدی نماگر اصلی، معیار هم وزن با افزایش 2.08 درصدی به سطح 836 هزار واحدی پیشروی کرد.

ارزش معاملات خرد در معیار سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی نیز در رقمی بالغ بر 9 هزار و 253 میلیارد تومانی قرار گرفت و 4 هزار و 332 میلیارد تومان جریان نقد حقیقی به گردونه معاملات وارد شد.