بررسی وضعیت فولاد نشان می دهد؛
هدف پرس: با توجه به اینکه صنعت فولاد ایران، سالانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارزآوری دارد و نقش اساسی در توسعه و ثبات اقتصادی ایفا می‌کندو با برنامه‌ریزی‌های بلندمدت در مسیر دستیابی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن در سال جاری، ۱۴۰۴ قرار داشت اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران به دلایل بسیاری از جمله بحران انرژی و ناترازی تأمین برق و گاز، بحران آب و خشکسالی، افزایش هزینه‌های تولید و سقوط حاشیه سود، رکود عمیق در بازار داخلی و بین‌المللی ، افزایش هزینه‌های مواد اولیه، فشارهای مالی دولت بر بهره‌برداران معادن، مالیات‌های سنگین و هزینه‌های اضافی بر شرکت‌های معدنی فولادی این ظرفیت تولید محقق نخواهد شد. بر اساس بررسی‌های انجام شده در سه ماه اخیر بحران صنعت فولاد نه تنها ادامه دارد، بلکه تشدید شده است و به نظر می رسد برای عبور از این بحران، لازم است که اصلاحات اساسی در ساختار صنعت فولاد انجام شود.
در حالی که انتظار می‌رفت صنعت فولاد کشور بیش از پیش به حرکت خود ادامه دهد، سایه بحران بر آن سنگینی می‌کند. ناترازی در تأمین انرژی، کمبود منابع حیاتی، فشارهای مالی و افزایش هزینه‌های تولید، تهدیدهای بزرگی را پیش روی این بخش کلیدی گذاشته‌اند. علاوه بر این، صنعت فولاد ایران متأثر از سیاست‌های تجاری و اقتصادی دولت ترامپ، مجبور به اتخاذ استراتژی‌های مدیریتی متنوع و منعطفی است تا بتواند از چالش‌های جدید عبور کند.
در این راستا طهمورث جوان‌بخت ،مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان درخصوص بحران فولاد ایران در ۱۴۰۴ اظهار داشت: بر این اساس با توجه به اینکه فولاد، صنعتی انرژی‌بر است که حیات آن به برق و گاز وابسته است. قطعی‌های مکرر برق و نوسانات گازی، نه‌تنها تولید را مختل کرده‌اند، بلکه بسیاری از خطوط تولید را به تعطیلی کشانده‌اند. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که این کمبودها، هزینه‌های تولید را به سطحی رسانده که ادامه فعالیت را برای بسیاری از شرکت‌ها دشوار ساخته است.
وی افزود: کمبود منابع آبی و استمرار خشکسالی، صنعت فولاد را در تنگنا قرار داده است. این صنعت که وابسته به مصرف بالای آب است، با کاهش بارندگی‌ها و کمبود منابع آبی، با چالش‌های جدی در روند تولید مواجه شده و بسیاری از واحدهای آن مجبور به کاهش تولید شده‌اند.
به گفته جوان بخت ،رشد سرسام‌آور هزینه‌های تولید، از جمله افزایش بهای سنگ‌آهن و مواد اولیه نیز موجب کاهش حاشیه سود فولادسازان شده است. این افزایش هزینه‌ها، همراه با کاهش قیمت‌های فروش در بازار داخلی، شرکت‌های فولادی را به آستانه بحران کشانده است.
این کارشناس فولادی در ادامه گفت: کاهش شدید فعالیت‌های عمرانی و رکود در بازارهای جهانی نیز سبب کاهش تقاضای فولاد و انباشت بیش از حد محصولات شده است. افت معاملات و کاهش صادرات، موجب شده تا صنعت فولاد ایران در یک چرخه نزولی گرفتار شود.
وی تاکید کرد: افزایش تعرفه‌های صادراتی و عوارض سنگین بر سنگ‌آهن، هزینه تأمین مواد اولیه را به‌شدت افزایش داده است. این امر باعث شده که بسیاری از تولیدکنندگان، در تأمین مواد اولیه با مشکل جدی روبه‌رو شوند و هزینه‌های تولید به‌شدت افزایش یابد.
به گفته جوان بخت ، سیاست‌های مالیاتی و درآمدزای دولت، فشار زیادی را بر معدن‌داران و تولیدکنندگان فولاد تحمیل کرده است. افزایش سهم دولت از درآمدهای معادن، هزینه‌های اضافی را به زنجیره تولید منتقل کرده و موجب تضعیف توان رقابتی فولادسازان شده است.
وی افزود: مالیات‌های گسترده و هزینه‌های اضافی ناشی از سیاست‌های اقتصادی، نه‌تنها سودآوری شرکت‌ها را کاهش داده، بلکه انگیزه سرمایه‌گذاری و توسعه را نیز از بین برده است. این مسئله مانع از رشد صنعت فولاد و توسعه فناوری‌های نوین در این بخش شده است.
بر این اساس بررسی‌های انجام‌شده در سه ماه اخیر نشان می‌دهد که بحران صنعت فولاد نه‌تنها ادامه دارد، بلکه تشدید شده است.
همچنین داده‌های منتشر شده توسط نهادهای صنعتی و گزارش‌های مالی شرکت‌های بزرگ فولادی، حاکی از چند روند نگران‌کننده از جمله افت قیمت فولاد داخلی،انباشت بی‌سابقه محصولات فولادی،افزایش هزینه‌های تأمین مواد اولیه، افزایش تعرفه‌های صادراتی،کاهش نقدینگی و مشکلات مالی خواهد بود.
به گفته مدیر عامل شرکت مجتمع فولاد خراسان ، نوسانات نه تنها به معنای افزایش قیمت‌ها، بلکه درواقع به معنی افت و خیزهای شدید در بازارهای جهانی است و برای عبور از این بحران، لازم است که اصلاحات اساسی در ساختار صنعت فولاد انجام شود
به نظر می رسد برای مقابله با این چالش‌ها می توان به چند مورد اساسی از جمله خرید و ذخیره‌سازی کالاهای استراتژیک ،سرمایه‌گذاری در انرژی‌های جایگزین مانند انرژی خورشیدی و بادی برای کاهش وابستگی به منابع فسیلی، بهره‌گیری از فناوری‌های جدید تصفیه و بازیافت آب برای کاهش مصرف و افزایش بهره‌وری،اصلاح سیاست‌های تعرفه‌ای و مالیاتی برای کاهش فشار بر تولیدکنندگان، ایجاد مشوق‌های صادراتی و توسعه بازارهای جدید از طریق دیپلماسی اقتصادی، حمایت‌های مالی دولت و ارائه تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت برای افزایش نقدینگی و جلوگیری از تعطیلی خطوط تولیدو تقویت بخش تحقیق و توسعه و نوآوری برای تولید محصولات باکیفیت‌تر و افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی اشاره کرد
در نهایت می توان گفت صنعت فولاد ایران در آستانه گردابی سهمگین قرار گرفته است که اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند ستون‌های این صنعت عظیم را به لرزه درآورد. هزینه‌های فزاینده تولید، کاهش سودآوری، رکود در بازار و فشارهای مالی سنگین، مسیر حرکت فولاد ایران را دشوار ساخته‌انداین در حالیست که تاریخ نشان داده ، صنعت فولاد ایران، بارها از میان چالش‌ها سربرآورده و راه خود را به سوی شکوفایی گشوده است. اکنون زمان تصمیم‌گیری‌های جسورانه و اصلاحات بنیادین است تا این صنعت نه تنها از سقوط نجات یابد، بلکه به یکی از ارکان پایدار اقتصاد کشور تبدیل شود.
