رفع تحریم ها و بازگشت به برجام می تواند بر روی بخش معدن کشور اثرگذار باشد زیرا ایران دارای ظرفیت های معدنی بسیار خوبی است البته در بخش صادرات کالاهای تکمیلی معدنی موفق نبوده ایم ، این در حالی است که کشورهایی مانند استرالیا و کانادا به شدت علاقمند به همکاری با ایران در این زمینه هستند. حوزه توریسم و خدمات فنی و مهندسی نیز از دیگر بخش هایی است که بازگشت به برجام و رفع تحریم ها می تواند بر آنها تاثیرگذار باشد.
نباید فراموش کرد که بازگشت به برجام بر ترازیت کالا به شدت اثرخواهد گذاشت زیرا به سبب تحریم ایران، مسیر ترانزیت شمال و جنوب و همچنین شرق و غرب دنیا، ایران محسوب می شود اما به دلیل قرارگیری کشورمان در لیست تحریم ها، بسیاری از کشورها از همکاری با ما و انتخاب مسیر تراتزیت کالای خود، ابا و ترس دارند.
به طور کلی و در مجموع بازگشت به برجام و رفع تحریم ها می تواند منجر به کاهش نرخ ارز شود که در این صورت اختیار نرخ ارز به دست بانک مرکزی می افتد و این نهاد می تواند نرخ ارز را در هر سطحی تثبیت کند و در نهایت منابع ارزی این بانک آزاد شده و بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. در سال های اخیر رشد اقتصادی نیم تا ۱.۵ درصد داشته ایم و اکنون نیز با وجود تحریم های شدید گفته می شود رشد اقتصادی ایران برابر با ۲.۵ درصد خواهد بود و اگر تحریم ها رفع شود حتم بدانید رشد اقتصادی از ۲.۵ درصد به ۵ درصد خواهد رسید که در ۱۰ سال آینده این رشد بسیار چشمگیر خواهد بود. اگر به طور مداوم و مستمر ۵ سال رشد اقتصادی داشته باشیم، تحت این شرایط میزان درآمد مردم دو برابر خواهد شد.
همچنین بخش خدمات کشور در صورت رفع تحریم ها می تواند درآمدزا باشد به طوری که اگر این اتفاق بیافتد برای نمونه فقط در بازار عراق می توانیم سالانه ۳ تا ۴ میلیارد دلار پروژه های خدمات فنی و مهندسی داشته باشیم. و همینطور شاهد بازگشت دلار به کانال واقعی خد باشیم چراکه کارشناسان می گویند وقتی قیمت دلار به طور غیرواقعی و مصنوعی ارزان شود، کالاها و خدمات خارجی در مقایسه با کالاها و خدمات تولید داخل، ارزانتر و مقرون به صرفهتر میشود. تمایل برای سفرهای خارجی بهجای گردشگری داخلی و تقاضا برای اجناس خارجی بهجای تولید داخل، افزایش مییابد. بنابراین تقویت مصنوعی پول ملی با ایجاد جذابیت برای کالاها و خدمات خارجی به اقتصاد داخلی آسیب میزند و این به نفع اقتصاد کشور نیست.
آنچه مسلم است اینکه تحریم ها صدمات فراوانی به اقتصاد ایران وارد کرده و رشد منفی اقتصاد از یک سو و کاهش قدرت خرید پول ملی در کنار ریزش مداوم ارزش آن از سوی دیگر بحرانی جدی را متوجه اقتصاد ایران کرده است. تحریم ها حالا تنها روی زمین و در صنعت نفت و صنایع خودروسازی و … خود را نشان نمیدهد . به حدی که کارشناسان می گویند: تحریم ها حتی درآمد ایران از آسمان را نیز کاهش داده تا جایی که تحریم ها موجب از دست رفتن درآمد ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلاری ناشی از عبور هواپیماها از آسمان ایران شده است.
گرچه از تابستان ۹۹ تا امروز تالارشیشهای روزهای پرافت و خیزی را به خود دیده است، اما شرایط فعلی یکی از بیسابقهترین و عجیبترین روزهایی است که بورس تهران پشت سر میگذارد. رکود بورس هر روز عمیقتر میشود و جلسات سیاستگذاران بورسی برای به تعادل رساندن بازار همچنان به در بسته میخورد. این روزها از هر گوشه و کناری خبری از مذاکرات احیای برجام به گوش میرسد که سرمایهگذاران همه بازارها را در فضایی انتظاری قرار داده و فضای کمرمقی را شاهدیم. در بازار سهام اما صنایع مختلف بورسی اثر متفاوتی را از برجام میپذیرند. در این میان کارشناسان، رفتار بازار سهام به دنبال گشایش سیاسی را منوط به نوسانات قیمت دلار میدانند و معتقدند بازگشت آمریکا به برجام و هرگونه تغییر و تحول در روابط دیپلماتیک کشور در کوتاهمدت، دلار را به مسلخ قیمتی میکشاند، اما کاهش قیمت دلار به عنوان اولین واکنش اقتصادی به مذاکرات مقامات دو کشور پیامدهای متفاوتی بر بورس خواهد داشت. آنها معتقدند همه بازارها به محض گشایش دیپلماتیک با ریزش قیمت مواجه میشوند اما هر کدام از این بازارها در میان مدت و بلندمدت سرنوشت متفاوتی را از سر میگذرانند.