عبور از مرز حفاظت کالبدی ابنیه و مجموعهها به سمت ” تجدید حیات عملکردی” یکی از تحولات کلیدی در رویکردهای حفاظت قلمداد میشود که نخستین بار در گردهمایی موجودیت و موقعیت بناهای تاریخی میلان1957 م و منشور ونیز 1964 م مورد توجه قرار میگیرد. بیش از دو دهه است که استفاده مجدد از ابنيه و آثار تاريخي و گرايش به تجديد حيات كاركردي و نیز استفادههای اقتصادی موثرتراز بناهای تاریخی از سیاست های کارآمد و مورد توجه برنامه ریزان و مدیران عرصه حفاظت و مرمت بشمار میرود. استفاده مجدد تطبیقی، اغلب تنها راهی است که ارزش‌های تاریخی و زیبایی‌شناسی را به لحاظ اقتصادی نجات میدهد و آنها را با استانداردهای معاصر پرورش میدهد. امروزه، کار کردن با ساختمان‌های موجود و مرمت و بازگرداندن آنها برای ادامه حیاتشان، به یک چالش خلاق و جذاب تبدیل‌شده است. این فرایند در مبانی نظری حفاظت معاصر، به‌عنوان یک استراتژی مهم در جهت حفاظت از میراث فرهنگی مطرح است. البته تغییر بناهای موجود برای کارکردهای جدید پدیده ای نو نبوده و در گذشته بناهایی که ایمنی بیشتری داشتند، برحسب نیاز و یا کارکردهای جدید مورد تغییر و دگرگونی قرار میگرفته اند. درک این نکته مهم است که استفاده مجدد تطبیقی، با مرمت یا حفاظت تفاوت دارد. در حالی که یک پروژه مرمت یا حفاظت شامل بازگرداندن یک ساختمان به حالت اولیه خود و یا حفظ آن در همان وضعیت است، استفاده مجدد سازگار در واقع یک ساختار را برای پاسخگویی به نیازهای کاربر مدرن تغییر می دهد و همچنین می تواند برای مکان های مختلفی انجام گیرد، از یک ساختمان مدرسه قدیمی گرفته تا بازسازی مجدد یک خانه.
استفاده مجدد سازگارانه با نوسازی نیز متفاوت است: در استفاده مجدد نه تنها ساختمان ها متحول می شوند بلکه، زندگی دومی نیز برایشان درنظر گرفته می شود. کارخانه ها به دفاتر و انبارها به بازارهای خرید تبدیل می شوند و راه آهن های قدیمی و متروکه به پارک های خطی که باعث احیا محله ای تازه می شوند.
یکی از دلایل مهم استفاده از این شیوه در ساختمان های تاریخی تمایل طبیعی سازندگان و توسعه دهندگان برای ایجاد یک فضای کاربردی با هزینه مناسب است. اغلب، هزینه بازسازی و مرمت بیش از تخریب و ساخت و ساز جدید است. این روش به شهرها این امکان را می دهد تا نگاهی دوم به فضاهای قدیمی، به ویژه مناطقی که رها شده اند و یا در کنار فضاهای صنعتی و پیچیده ای قرار دارند، داشته باشند. همچنین می تواند راهی مهم برای حفظ فضاهای تاریخی و کاهش پراکندگی شهری باشد. یک مفهوم جایگزین “استفاده مجدد انطباقی یا سازگار” فرایندی برای مقاوم سازی ساختمان های تاریخی برای مصارف جدید است که به سازه ها اجازه می دهد تا ضمن تأمین نیازهای مدرن سرنشینان، یکپارچگی تاریخی خود را حفظ کنند.
